Trajecti is in januari begonnen aan een programma met oude muziek van verschillende componisten rond twee in heel Europa bekende melodieën La Monica en L'Homme armé: een vriendelijke, lyrische melodie en een hoekige, strijdlustige. Centrale werken zijn de achtstemmige “Missa sopra l’Aria di Monica” (ca. 20') die Frescobaldi op basis van La Monica heeft gecomponeerd, en delen uit de Missae L'Homme armé van Dufay, Palestrina en Carissimi.
“La Monica” was in de barok een populair liedje in Italië, Duitsland, Frankrijk, de Lage Landen en Engeland, waarop veel composities zijn gebaseerd. De tekst is afgeleid van het Italiaanse lied “Madre mia, non mi far monaca” (moeder, laat me geen non worden). In Frankrijk was het lied bekend onder de titel Une jeune fillette (en later ook Une vierge pucelle, waarin het overigens niet meer ging over een meisje dat tegen haar zin non moest worden, maar over Maria aan wie de geboorte van Christus werd aangekondigd…). In Duitsland komt de melodie terug in de psalm Von Gott will ich nicht lassen en in Engeland in diverse instrumentale versies onder de titel The Queen’s Almaine (o.m. van William Byrd). Lied 107 uit het (oude) Liedboek voor de Kerken bevat een Nederlandse versie getiteld Wie zich hovaardig heffen. Diverse componisten – waaronder Lassus, Hassler, Schütz en Bach – hebben meerstemmige versies van Von Gott will ich nicht lassen gecomponeerd. Monteverdi's tijdgenoot Frescobaldi gebruikte die melodie als ruggengraat in zijn dubbelkorige Missa sopra l'aria della Monica a 8. De melodie is ook gebruikt in instrumentale composities, zoals de Trio Sonata sopra la Monica op. 8 nr. 45 van Biagio Marini die we als intermezzo laten klinken.
Het contrasterende lied L’Homme armé was een Frans wereldlijk lied uit de Renaissance. Voor de oorsprong van de roem van dit lied en de betekenis van de gewapende man, zijn uiteenlopende verklaringen gegeven. Enkelen hebben gesuggereerd dat de gewapende man de aartsengel Michaël zou voorstellen, terwijl anderen denken dat het enkel verwijst naar een populaire herberg Maison L'Homme Armé in de buurt van Dufays woning in Kamerijk. Het lied kan ook te maken hebben met de kruistocht tegen de Ottomaanse Turken. Het lied verschijnt in de bronnen voor het eerst omstreeks de val van Constantinopel na de belegering door de Turken in 1453; een gebeurtenis met grote gevolgen in Europa. Het was de populairste melodie voor muzikale zettingen van het misordinarium: ruim 40 afzonderlijke composities met de naam Missa L'homme armé zijn uit deze periode bewaard gebleven. We doen in dit programma delen uit drie daarvan: het Kyrie en Gloria uit de laat-middeleeuwse Missa L'homme armé van Dufay uit ca. 1450, en het Credo en Sanctus uit de renaissance-mis van Palestrina en tot slot het Agnus Dei uit de laat-barokke, twaalfstemmige driekorige (!) Missa L'homme armé van Carissimi. En natuurlijk klinkt de melodie zelf.
Al met al ontstaat zo een aantrekkelijk koorprogramma met veel variatie qua stijlen en een aantal instrumentale intermezzi voor twee violen en continuo.
De data
In verband met de coronaproblematiek zijn de repetities half maart gestaakt en konden de geplande uitvoeringen eind april niet doorgaan. Het programma is in 2020 niet weer opgepakt.
